บทสนทนาของท่านเมิ่งจื่อกับฉีซวนอ๋อง ใน《齐桓晋文之事》
จากเอกสารประกอบการเรียน ภาควิชาภาษาจีน คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
ฉีซวนอ๋องตรัสว่า “หามิได้ ข้าจะเห็นเรื่องเช่นนี้เป็นเรื่องสนุกไปได้อย่างไรกัน ข้าเพียงต้องการทำตามความปรารถนาอันยิ่งใหญ่ที่สุดต่างหาก”
เมิ่งจื้อการทูลถามว่า “ก็แล้ว ความปรารถนาอันยิ่งใหญ่ที่สุด ของพระองค์คืออะไรเล่า”
ท่านอ๋องเพียงแย้มพระโอษฐ์หากแต่มิตรัสตอบ
เมิ่งจื่อ จึงว่า “ฝ่าบาททรงทำไปเพราะพระกระยาหารอันโอชามิพอเสวยหรือ ฉลองพระองค์ยังใส่ไม่สบาย ไม่พอจะทำให้พระองค์อบอบอุ่นละหรือ หรือแสงสีอันตระการตาไม่พอให้ทอดพระเนตร คีตาอันปราณีตมิพอให้สดับหรือ ข้าทาสบริวารไม่พอให้ทรงใช้สอยหรือ ข้าพเจ้าว่า เหล่าเสนาบดีของฝ่าบาทสามารถจัดหาสิ่งเหล่านี้มาสนองความต้องการของฝ่าบาท ได้อย่างเพียงพอ
แล้วฝ่าบาทยังทรงทำเพื่อสิ่งเหล่านี้หรือ?”
ฉีซวนอ๋องตรัสว่า “หามิได้ ข้าพเจ้ามิได้ทำเพื่อสิ่งเหล่านี้”
เมิ่งจื่อ จึงกราบทูลว่า “ถ้าเช่นนั้น ข้าเข้าใจแล้วว่าความปรารถนาอันยิ่งใหญ่ของพระองค์คือ ทรงต้องการขยายอาณาเขตเพื่อให้อาณาจักรใหญ่อย่างฉินและฉู่มาสวามิภักดิ์ ต่อจากนั้น พระองค์ก็จะ เข้าครอบครองจีนทั่วแว่นแคว้น และสยบเหล่าอนารยชนทั่วสารทิศให้อยู่ในความสงบ แต่การใช้วิธีก่อศึกรุกรานเพื่อบรรลุความปรารถนาเช่นนี้ เปรียบเสมือนการ ปืนต้นไม้จับปลา（缘木求鱼*）ไม่มีวันสำเร็จหรอก
ฉีซวนอ๋องตรัสถามว่า “ร้ายแรงถึงเพียงนั้นเชียวหรือ？”
เมิ่งจื่อ ทูลว่า “น่าจะร้ายแรงกว่าด้วยซ้ำ เพราะการปืนต้นไม้จับปลา [ข้อเสีย] อย่างมากก็แค่จับปลาไม่ได้ มิได้ก่อให้เกิดภัยพิบัติอันใด แต่ [ข้อเสียของ] การก่อศึกนั้นไม่เพียงแต่มิอาจบรรลุความปรารถนาเท่านั้น หากยังมีผลร้ายติดตามมาอย่างเหลือคณานับ”
ฉีซวนอ๋องตรัส “นี่มันยังงัยกัน ไหนลองว่ามาซิท่านเมิ่งจื่อ”
เมิ่งจื่อว่า “เอาอย่างนี้นะท่าน ท่านว่าถ้า คนอาณาจักรโจวกับคนอาณาจักรชิง ทำสงครามกัน ฝ่ายไหนจะชนะ”
เมิ่งจื่อ จึ่งกราบทูลว่า ถ้าอย่างนั้นก็แสดงว่า นครรัฐเล็กๆจำเดิมย่อมไม่สามารถ จะตั้งตนเป็นศัตรูกับนครรัฐใหญ่ๆได้ รัฐที่มีประชากรน้อย (กำลังพลน้อย) ตามธรรมดา ก็ไม่สามารถเป็นอริกับรัฐที่มีประชากรมาก รัฐที่อ่อนแอตามธรรมดาย่อมไม่อาจเป็นปรปักษ์กับรัฐที่เข้มแข็ง ณ ผืนดินซึ่งขนัดล้อมด้วยห้วงสมุทรนี้ รัฐอิสระที่มีพื้นที่ถึงพันลี้ มีเพียง 9 รัฐ ส่วนรัฐฉีมีกำลังเพียง 1 ใน 9 ส่วนเท่านั้น
การนำกำลังเพียง 1 ใน 9 ส่วนไปทำให้กำลังที่เหลือถึง 8 ใน 9 ส่วนยอมศิโรราบ
เทียบกับการทำสงครามของรัฐโจวกับชิงแล้ว พระองค์คิดว่ามีอะไรที่ต่างกัน
ยังเหมือนกับแนวคิดข้างต้นหรือไม่
＊ปรกติ 求 （qiú）แปลว่า หา
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น